De prestatiecriteria
Er zijn tientallen prestatiecriteria om de kwaliteit van een band te beoordelen. Voor het bandenlabel richt de aandacht zich op drie belangrijke prestatie-indicatoren:
De grip van de band op nat wegdek
De brandstofefficiëntie
Het externe afrolgeluid.
Consumenten en eindgebruikers kunnen met het label banden met elkaar vergelijken als zij nieuwe banden aanschaffen en zo een afgewogen keuze maken.
GRIP OP NAT WEGDEK
De grip van een band op nat wegdek kan verschillen door het voertuigtype of door weersomstandigheden. De remweg van een band met klasse A zal echter altijd 30% korter zijn dan van een band met klasse F (klasse D en G zijn niet in gebruik) als er maximaal geremd wordt bij een snelheid van 80 km per uur, en het voertuig volledig met dezelfde banden is uitgerust. Dit betekent in de praktijk ca. 18m verschil in remweg.
Het verband tussen de grip op nat wegdek en de verkeersveiligheid
Grip op nat wegdek is het kenmerk voor de veiligheidsprestatie van banden. Het zegt iets over het remvermogen van een band op nat wegdek. Er zijn ook andere parameters relevant voor de veiligheid, zoals wegvastheid, richtingsstabiliteit, vertraging- of remvermogen op nat en droog wegdek bij hoge snelheid en waterafvoervermogen. Grip op nat wegdek is in Europa gekozen als de meest representatieve waarde voor het verlies van wegvastheid.
Het meten van grip op nat wegdek
De remweg onder natte condities wordt volgens de huidige Europese normen gemeten. Dat betekent dat de test wordt uitgevoerd op een wegdek dat bestaat uit dicht asfalt, voorzien van een laagje water van 0,5 tot 1,5 mm dik. De testauto remt af van 80 km/uur tot 20 km/uur. De gemeten remweg wordt vergeleken met de remweg van een standaard referentieband.
Wat betekent het cijfer voor de grip op een nat wegdek?
De uitkomst van de test wordt vergeleken met de remweg van een standaardreferentieband. Het cijfer is het percentage dat de gemeten band tijdens de test beter presteert dan de referentieband. Een voorbeeld: een waarde van 132% (grip op nat wegdekindex 1,32) betekent dat deze band onder de testcondities een 32% kortere remweg heeft dan de standaardreferentieband waarvan de remweg op 100% is gesteld.
BRANDSTOFEFFICIËNTIE
De rolweerstand van een band kan verschillen door het voertuigtype of door weersomstandigheden. Het brandstofgebruik van een band met klasse A is 7,5% lager dan van een band met klasse G, waarbij het voertuig volledig met dezelfde banden is uitgerust. Voor bedrijfsvoertuigbanden is het verschil zelfs groter.
Brandstofverbruik
Het brandstofverbruik van een voertuig is afhankelijk van vele andere factoren. Bijvoorbeeld: het voertuiggewicht, het motortype, snelheid en snelheidsveranderingen, luchtweerstand, weghelling, rijstijl, mechanische weerstanden in onder meer de aandrijflijn, bandenspanning, airconditioning, algemene verkeersomstandigheden en de rolweerstand van banden. De rolweerstand van de banden van een auto is verantwoordelijk voor circa 20% van het brandstofverbruik.
Wat is rolweerstand
Rolweerstand is een kracht die tegenovergesteld is aan de rijrichting van een rollende band. Als gevolg van het voertuiggewicht wordt de band gedeformeerd in het contactvlak met het wegdek. Deze vervorming veroorzaakt interne verliezen (inwendige wrijving) die vergelijkbaar zijn met het minder hoog terugstuiten van een vallende rubberen bal.
De rolweerstand van banden kan uitgedrukt worden in een kracht (N) of als coe¨fficie¨nt (RRC). Deze coe¨fficie¨nt is gedefinieerd als de RR (N) gedeeld door de bandenbelasting (kN). Het voordeel van de RRC is dat een eenvoudige vergelijking van banden mogelijk is bij montage onder verschillende voertuigen.
De vervorming van het rubber van de band vangt ook oneffenheden van het wegdek op, met als voordeel een goed contact tussen de weg en de band. Een bijkomend pluspunt is het extra comfort voor de inzittenden. Door de dempende eigenschappen van het rubber wordt energie omgezet in warmte. Hoe zachter het toegepaste rubber is, hoe meer het beweegt en hoe groter de inwendige wrijving en vervorming is.
Het effect van rolweerstand op het brandstofverbruik
De motor van het voertuig moet vermogen realiseren om de rolweerstand te overwinnen. Dit vermogen kost brandstof. De vuistregel laat zien dat bij personenauto’s ca. 6% daling in rolweerstand ongeveer 1% minder brandstofverbruik oplevert.
Het verband tussen grip op natwegdek en rolweerstand
Er zijn veel karakteristieken van een band die de rolweerstand bei¨nvloeden. Rolweerstand kan bei¨nvloed worden door wijziging van deze karakteristieken. Enkele daarvan kunnen ook een negatieve invloed hebben op de grip op nat wegdek. Bandenproducenten zoeken altijd naar de optimale balans tussen grip op nat wegdek en rolweerstand. Als de rolweerstand te ver wordt verlaagd, heeft dat te veel negatieve invloed op de grip op nat wegdek.
De meting van de rolweerstand van een band
Elke band heeft een weerstand tegen rollen. Hoe hoger die rolweerstand, hoe hoger de benodigde kracht om do´o´r te rollen en hoe hoger daardoor het brandstofverbruik. Een goede indicator voor deze eigenschap van een band is de rolweerstandscoe¨fficient. Deze coe¨fficie¨nt geeft het verband aan tussen het gewicht dat de band moet dragen en de kracht die nodig is om de band te laten rollen. Hoe hoger de coe¨fficie¨nt (weergegeven in promille), hoe hoger het brandstofverbruik.
Wat betekent het cijfer voor het brandstofverbruik?
De rolweerstand van banden is verantwoordelijk voor circa 20% van het brandstofverbruik. Wanneer een band een rolweerstandcoefficiënt heeft die 10% beter is dan een vergelijkbare band, zal de ‘zuinige’ band ongeveer 10% van 20% = 2% van het totale brandstofverbruik besparen. Een band met klasse A realiseert een brandstofbesparing van 7,5% ten opzichte van klasse G.
EXTERN AFROLGELUID
Het bandenlabel vermeld het externe afrolgeluid van de band. Drie zwarte golfjes voldoen aan de huidige regelgeving. Een band met twee zwarte golfjes zal voldoen aan de toekomstige limiet (Verordening 661/2009). En een band met e´e´n zwart golfje presteert 3 dB(A) beter dan twee golfjes. Per golfje meer of minder verschilt het geluid 3 dB(A). De geluidssterkte wordt bij een daling van drie decibel gehalveerd. Dus van drie golfjes naar e´e´n golfje is het geluid zelfs 75% minder.
De meting van het externe afrolgeluid van een band
Het externe afrolgeluid (geluidsemissie) wordt gemeten met een auto met vier identieke banden op een ISO- gecertificeerd wegdek (ISO 10844). De auto rijdt met een snelheid van 80 km/uur, met de motor uitge- schakeld, precies tussen twee microfoons door. Het externe afrolgeluid is het geluid dat de microfoons meten, uitgedrukt in decibels. De meting betreft uitsluitend het geluid dat buiten de auto hoorbaar is (extern geluid). Hiervoor is gekozen omdat vooral anderen (omwonenden, omstanders) last hebben van geluidsemissie. Zij worden ongevraagd aan het geluid blootgesteld.
De grenswaarden vindt u in tabel 6 en 7.